Açıt: Pencere yada kapı boşluğuna verilen isimdir.
Aderans: kısaca; iki farklı malzemeyi, kimyasal yapıştırıcılar ile ( çimento yada tutkal gibi ) birbirine bağlama ve bir tek malzemeymiş gibi çalışmasını sağlayan malzemedir.
Ağörgü: Taşları ağ şeklinde yerleştirilmiş duvar örgüsü anlamına gelmektedir.
Akıtmalık: Çatı kaplama işlerinde yedirmelik ya da kurşun şerit ile örtülü birleşme ya da tonoz geçmesi
Alınlık: Kimi yapılarda giriş kısmının ya da kapı ve pencerelerin üstünde bulunan üçgen veya yarı değirmi süsleme
Anaduvar: Yığma bir yapıda taşıyıcı duvar anlamına gelmektedir.
Ankraj: Çelik veya demir malzemesini, beton içerisine (Kolon veya duvar yüzeyine) yerleştirmek için yapılan işlemlerin bütününe ankraj veya ankraj uygulaması denir.
Arnavut bacası: Tavan arasına ışık sağlayan çatı penceresi anlamına gelir.
Aypencere: Yarım daire biçiminde pencereye verilen isimdir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Beton: Beton agrega adını verdiğimiz; kum, çakıl, mıcır, taneli mineral malzeme ile onları yapıştıran çimento ve sudan oluşan, zamanla sertleşip dayanım kazanan kompozit bir malzemedir.
Bağlama: Bir yapının çeşitli öğelerini kendi aralarında birbirlerine kenetleme işine verilen mimari isimdir.
Bakkal tavanı: Döşeme krişlerinin alttan görünecek şekilde açıkta kaldığı ahşap tavan türüdür.
Basık: Tavan yüksekliği alışılagelmiş ölçülerden az olan anlamına gelir.
Beden duvarı: Yığma yapıda taşıyıcı duvar anlamındadır.
Bindirme: Bir duvarda cumba, çıkma gibi taşkın ve altı boş olarak yapılan ve bindirmelik yada destek üzerinde taşınan yapı parçasıdır
__________________________________________________________________________________________________________________________
Cam kiremit: Işık geçiren çatı örtüsü yapmakta kullanılan, camın preslenmesiyle elde edilen bir tür kiremit.
Cam tuğla: Yarı saydam duvar yapmakta kullanılan içi boş cam blok anlamına gelen mimari sözcüktür.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Dilatasyon: Yüksek katlı binalarda (boyuna) ve Geniş (enine) geniş olan yapılarda, binanın ağırlığı ve üzerindeki yüklerin zeminde yaratacağı farklı basınçları dengelemek, sıcaklık/genleşme olayları sonucu yapıya zarar vermesini önlemek amacıyla bırakılan boşluklara Dilatasyon / Dilatasyon derzi denir.
Dam başağı: Çatıların tepelerine süs olarak konuların başak biçiminde sivri tepelik anlamına geliyor.
Dayak: Bir yapı parçasının yıkılmaması için dayatılan, çoğu ağaç destek, kısa payanda ifadesidir.
Duvar: Yapılarda taş, tuğla, briket, kerpiç ve benzeri gereçlerle yapılan düşey bölge öğesi anlamındadır.
Düz çatı: Eğimi yatay ile 10 derece arasında olan çatı olarak isimlendirilen mimari terimdir.
Donatı: İnşaat Demiri; Diğer bir adıyla Donatı ismiyle tabir edilen, Kaba inşaatı oluşturan Kolon, Kiriş, Döşeme gibi betonarme(Beton) elemanlarının içerisinde yer alan demirlere denir. Basit olarak bu şekilde tanımlayabiliriz.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Eskis: Bir tasarımın ön taslağı anlamına gelen mimari tasarım unsurudur.
Eşik: Kapı boşluğunun altında boydan boya giden ve kapının ayırdığı iki hacmin döşemelerinden biraz yüksekçe olan kısım anlamında kullanılır.
Etek: Binanın kaide bölümü, subasman kısmı anlamına gelen mimari terminolojisi ifadesidir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Filiz: Betonarmede, ileride yapılacak eklemeler için beton dökümü sırasında dışta bırakılan demir uçlarına verilen isimdir.
Firkete: “U” harfi şeklinde bükülmüş, çoğu 12 metre boyunda beton çeliği anlamında kullanılır.
Füruş: Saçakların ve çıkmaların altına yalnızca süsleme amacıyla konulan küçük destek yada oymalı süsler olarak isimlendirilir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Gazbeton: Yapı malzemesi içeriğinde büyük oranda hava boşlukları bulunan, ses ve ısı yalıtımında başarılı beton benzeri özellik gösteren inşaat malzemesidir. İçeriğinde, çimento, kireç ve kuvarsit bulunmaktadır.
Grobeton: Temel betonu üzeri atılan, tamir amaçlı atılan demirsiz betondur. Beton dayanımı düşüktür.
Gemi merdiveni: Basamak genişliği az olan, rıht olarak yüksek olan dar ve dik merdivenlerdir.
Genleşme derzi: Yapı türlerinde, deprem, ısı vb. etmenler ile kısalma, uzama gibi yapıda oluşabilecek hasarlardan korunma amacıyla bırakılan boşluklardır.
Gergi: Yapı bileşenlerini bir arada tutmaya yaşayan, çelik, ahşap vb. çekme çubuklarıdır.
Giydirme cephe: İnşa edilen yapının dış cephesinin çoğunlukla camdan oluşan bir kaplama ile kaplanmasıdır. Sadece kendi ağırlığını taşımaktadır.
Görünüş: Yapıların, düşey düzlemler üzerinde perspektif kullanılmadan çizilmiş şekline verilen isimdir.
Granit: Sert ve güçlü bir taş çeşididir. İçeriğinde, mika, feldispat ve kuvars taşları bulunmaktadır.
Granülometri: Harç, boya vb. malzemelerin karışım sırasında karışımı oluşturan bileşenlerin hangi oranda kullanılacağını belirten ifadedir. Örneğin beton numuneleri, ortalama olarak 0.25mm ile 0.64mm arasında alınıp karıştırılırlar.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Harç: Yapı bişelenlerini birbirine bağlayan, kenetleyen, sıva vb. amaçlar ile kullanılan çimento ve su karışımına verilen isimdir.
Harpuşta: Duvarlar üzerine, yağmur ve kar suyu gibi etkilerin gelmemesini sağlayan, kesme taş, mozayif, tuğla vb. yapı malzemeleri ile inşa edilen yapı bileşenidir.
Hatıl: Yığma yapılarda, düşey yükleri yatay olarak dağımak amacıyla boydan boya uzaltışmış yapı bileşenleridir.
Hava bacası: Yapıda gerekli hava akışını sağlayan boşluklara verilen isimdir.
Hazır beton: Beton santralinde çeşitli bileşenler ile üretilen beton türüne verilen isimdir.
Hidratasyon: Örnekler ile açıklamak gerekirse, çimento ve su karışımı ile çimentonun gösterdiği tepkiye hidrotasyon denmektedir. Bir kimyasal reaksiyondur.
Hidrofor: Depo, kova vb. yerlerde bulunan suyu başınçlı olarak dışarıya ileten sisteme verilen isimdir.
Hol: Ev, ofis gibi yapıların genel olarak girişinde yer alan ince, uzun odalara verilen isimdir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Islah: Yapıyı eski haline getirmek.
Iskarpela: Tahta, ahşap oymaya yarayan alete verilen isimdir.
Islak hacim: Yapıda bulunan, banyo, mutfak, tuvalet gibi alanlara verilen isimdir.
Işıklık: Yapının tavan ve pencere kısımlarının cam ile yapılarak doğal ışığın elde edilmesini sağlayan alanlara verilen isimdir.
İhrazat: İnşaat yapım işlerinde, yapım işine başlanmadan inşaat malzemelerinin şantiyede stoklanmasıdır.
İksa: İnşaat aşamalarından, hafriyat çalışmaları sırasında yapılan yer altı suyu bulunmayan kuru zeminlerde kaymayı engellemek amacıyla yapılmaktadır.
İmar: Çevre ve şehirlerin genel düzenlerini sağlamak amacıyla yapılan planlama çalışmalarına verilen isimdir.
İmar çapı: İmar planı ve yönetmelikleri doğrultusunda inşa edilecek yapının teknik özelliklerini gösteren krokilere verilen isimdir.
İnşa etmek: Yapı yapmak, inşaat yapmak anlamlarına gelmektedir.
İnşaat alanı: İmar durumu belgesi esas alınarak belirlenmiş, bu doğrultuda projelendirilmiş ve inşa edilecek uygun yapı alanı.
İskan: Yerleşim, yerleştirme anlamlarına gelmektedir.
İskele: Şantiyelerde dış cephe imalatlarında kullanılan dikey yüksekliğe sahip çelik taşıcıyı, yükseltici sistemlerdir.
İstinat Duvarı: Toprak kayması vb. durumların önüne geçmek amacıyla inşa edilen taşıyıcı, yaslacıyı duvarlardır.
İzolasyon: Yalıtım yapmak, izole etmek anlamlarına gelmektedir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Jeodezi: Bilim dalıdır. Yeryüzü ve yeryüzünün modellenmesi ile ilgilenir.
Jips: Alçı taşlarına verilen isimdir.
Jakuzi: Banyolarda kullanılan, duş teknesine alternatif olarak kullanılan lüks tüketime giren duş alma yeridir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Kadastro: Arazi, yapı, mülk vb. unsurların sınır ve alanlarını belirleme işlerine verilen genel isimdir.
Kargir yapı: Tamamıyla taş, beton ve tuğla gibi yığma yapılardan inşa edilen yapı türüdür.
Kalıp: Perde duvar, kolon, temel donatılarını betona hazır hale getiren sistemlere verilen isimdir.
Kaba yapı: İnşa edilen yapının, betonarme vb. taşıyıcı sistemlerinin tamamlanmış, tesisatlarının döşenmiş halidir. İnce işçiliği kalmış halidir.
Karkas: Yapıları taşıyan, taşıyıcı iskelet sistemine verilen isimdir. Kirişler ve kolondan oluşmaktadır.
Kartonpiyer: Çeşitli desenler ile dekoratif amaçlı tavan kenarlarında kullanılan süs malzemeleridir. Alçı vb. malzemeler ile üretilmektedirler.
Kanopi: Yapı üzerinden düşebilecek malzemelere karşı yapılan saçak türleridir.
Kaks: Emsal değeri olarakda bilinen kat alanı sayısına verilen isimdir. İmar durum belgesinde bulunmaktadır.
Kuranglez: Bodrum katların alması gereken doğal ışığı sağlamak amacıyla yapılmış ışıklandırma, ışıklık alanlarına verilen isimdir.
_______________________________________________________________________________________________________________________
Lambri: Yapıların duvar kaplamalarına verilen isimdir. Tavan lambrisi, mermer lambri vb.
Lamine: %100 doğal ahşap malzemeye verilen isimdir.
Laminat: Çeşitli ağaçlardan elde edilen malzemelerin kimyasal işlemler ile yapıştırılarak mdf haline getirilmiş halidir.
Lento: Kapı ve pencere sistemlerinin üzerinde bulunan, yatay şekilde konumlandırılmış bir nevi kiriş görevi gören yapı elemanlarıdır.
Limonluk: Merdiven tarzı yapı bileşenlerinde boşluğa doğru yapılan çıkıntılara, kısımlara verilen isimlerdir.
Lığ: Akarsuların taşıdığı, oluşturduğu çamur ve kil birikintilerine verilen isimdir.
Lata: Tahta parçalarına verilen isimdir. Dikdörgen kesitlileri için kullanılmaktadır.
_______________________________________________________________________________________________________________________
Mikro beton: Geri dönüştürülmüş malzemeler ile üretilen içeriğinde toksik madde bulunmayan betonlara verilen isimdir.
Minha: Yapılan inşa işinde, hesaba katılmayan boşlukları ifade etmektedir. Örnek olarak, pencere boşluklarını düşünebiliriz.
Mimari proje: İnşa edilecek yapının, kesit, plan ve inşaat malzemesi gibi detaylarını, görünüşlerini içeren teknik projelerdir. Mimari tasarım çalışmaları sonucunda hazırlanmaktadırlar.
Mimarlık: İnşaat yapım işlerinde, yapının tasarımını gerçekleştiren tasarımcılara verilen isimdir.
Nervürlü demir: Yüzeyinde girinti ve çıkıntılar bulunan inşaat demiridir. Yapısında, karbon, mangan gibi elementler bulunmaktadır.
Niş: Dekoratif amaçlı yapılan duvar uygulamalarına verilen isimdir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Osb (Oriented Strand Board): Plaka levha anlamına gelir.
Oda: İnşa edilen alanın, duvarlar ile ayrılmış kısımlarına verilen isimdir.
Oluk: Yapı çatılarında, yağmur sularını toplayan oval bileşenlerdir. Çatıların kenarlarına konumlandırılıp toplanan suyun aşağıya doğru iletilmesini sağlayan açık borulardır.
Ozalit: Işığa karşı duyarlı, işlenebilir kağıtlardır.
Ölçek: Teknik resim ve mimari çizimlerde uygulanan küçültme, büyültme oranlarını ifade eden ölçü birimidir.
Ön (Avan) proje: Kesin projeye geçilmeden hazırlanan plan, kesit ve görünüşleri içeren avan projeye verilen isimdir.
Özgül ağırlık: Maddenin, birim hacim ağırlığına verilen isimdir.
Ön cephe: Yapı, bina vb. imalatların ön yüzüne verilen isimdir. Genişyol üzerindeki kenar kısmına verilen isimdir.
Ölçme latası: Çam ağacından imal edilen, ortalama 6 cm çapa sahip yada kare şeklinde çelik başlığa sahip uzunluk ölçme aletine verilen isimdir.
Ön gerilme: Yapıya dış yükler etkimeden, deneme amaçlı vyapılan yapay yüklemelerdir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Pafta: Mimari planları, kadastro çalışmalarını ayrı ayrı gösteren birimlere verilen isimdir.
Parapet duvarı: Yapılarda, teras, çatı gibi kısımlarda yapılan korucuyu duvarlara verilen isimdir.
Pandül ayak: Tek bir eksen doğrultusunda zorlanan taşıcıcı elemanlardır. Köprü ayağı vb.
Parke: Yer döşemesinde kullanılan tahta parçalarıdır.
Parsel: Üzerinde yapı inşa edilebilecek bölümlere ayrılmış toprak parçalarına verilen isimdir.
Paspayı: Yapılarda, beton ve donatı ile arasında paslanmaya karşı bırakılan boşluğa verilen isimdir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Rıht yüksekliği: Basamakların dikey olarak yüksekliğini ifade etmektedir.
Radye temel: Bir temel çeşididir. Detaylarını, websitemiz üzerinde temel çeşitleri aramasını yaparak öğrenebilirsiniz.
Rayiç bedel: Yapılar için belirlenen güncel pazar değerine verilen isimdir.
Reks döşeme: Bir döşeme çeşididir.
Röleve: Yapının, sahip olduğu ölçüleri, boyutları yeniden ölçekli plan, kesit ve görünüşler halinde çıkartmaktır.
Rötre çatlağı: Yapıda oluşan kılcal çatlaklara verilen isimdir. Betonun su kaybetmesi ile oluşur.
Ruhsat projesi: Mimarlar tarafından hazırlanan, inşa edilecek yapının görünüşleri, mimari planı gibi tüm detaylarının yer aldığı proje tipidir.
Segregasyon: Betonda oluşan çatlaklara verilen isimdir. Betonun bir bütün özelliğini kaybetmesiyle oluşur.
Slump deneyi: Beton üzerinde yapılan çökme deneyidir. Kıvam, akıcılık gibi detayları öğrenmemizi sağlar.
Soğuk derz: Şantiyelerde sıklıkla karşılaşılan bir sorundur. Betonun tek seferde dökülmemesi nedeniyle oluşmaktadır.
Şantiye: İnşaat yapım işi ve gerekli imalatların yapıldığı inşaat sahaları, inşaat alanları.
Söve: Pencere ve kapıların etrafını saran dekoratif uygulamalardır.
Subasman kotu: Zemin kat taban kotuna verilen isimdir.
Subasman perdesi: Temel kotu ile, subasman kotu arasında inşa edilen perde duvarlara verilen isimdir.
Şap: İnşaat yapım işlerinde düzeltme, estetik ve zemini düzleme amacıyla atılan kaplama malzemesidir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Taks: Taban alanı katsayıdır. Taban alanı/İmar parsel alanını ifade etmektedir.
Tapu: Yapıların, taşınmazların kime ait olduğu gösteren belgelerdir.
Tesviye: Zeminin düzlenmesine verilir.
Taşıyıcı sistem: Yapının taşıyıcı unsurlarını ifade etmektedir.
Tatami: Japon tarzında kullanılan minder türüdür.
Tavan: İnşa edilen alanın en üst kısmını oluşturan yüzeylerdir.
Tavan planı: Tavanlarda yer alacak detayları, borulamaları, elektrik kablolarını gösteren planlardır.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Uzay kafes sistemler: Çekmeye ve basınca çalışan çubukların birbirlerine düğüm noktaları ile bağlandığı sistemlerdir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Vaziyet planı: Yapı projesinde, araziye bulunan bütün unsurların gösterilmesidir. Örneğin, bina, ağaçlar, yollar
Vibratör: Betonu karıştırmaya, kürlemeye yarayan titreşimli aletlerdir.
Vernik: Ahşaba parlak, koruyucu yüzey sağlayan malzemedir.
Vinç: Şantiye gibi alanlarda kullanılan mekanik taşıcıyı sistemlerdir.
Viyadük: Nehrin ayırdığı vadileri birleştiren köprüyol yapılarıdır.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Ytong: Gazbeton yapı malzemesidir.
Yangın duvarı: Yanyana iki bina ve birbirinden farklı yangın yüklerine sahip alanları birbirinden ayıran duvarlardır.
Yapı: İnşa edilen şeylere verilen isimdir.
Yapı elemanları: Yapıyı oluşturan bileşenlere verilen isimdir.
Yığma yapı: Taşıyıcı unsurları sadece duvarlardan oluşan yapı sistemleridir. Kolon, kiriş içermezler
Yüklenici: İnşaat yapım işini gerçekleştiren firmalara verilen isimdir.
__________________________________________________________________________________________________________________________
Zeyilname: İnşaat yapım işi sözleşmelerinde yapılan değişikliklerin belgelenmiş halidir.
Zati yükler: Sabit yük, ölü yük anlamına gelmektedir.
Zemin mekaniği: Zeminin yapısı, özellikleri, tepkileri gibi kavramları inceleyen bilim dalıdır.
Zemin emniyet gerilmesi: Zemine etkiyen yükler doğrultusunda, zeminin taşıyabilme kapasitesine verilen isimdir.